51.9. List do Kolosan (Kol)

          List został napisany podczas pierwszego uwięzienia apostoła, w latach 61–63 (4,10.18). Jego tekst ma charakter okrężny (4,15). Jest podobny do listów Pawła do Efezjan i do Filemona.

          Apostoł użył słowa „obrazowanie”, które w moich rozważaniach teologicznych stało się określeniem fundamentalnym. Pisał on: [Jezus] jest obrazem Boga niewidzialnego  (1,15). Zdanie to zawiera koncepcję relacji Boga-Stwórcy ze swoim stworzeniem (człowiekiem). Przez Jezusa Bóg-Ojciec jest poznawalny i bliższy. Teologicznie Chrystus jest Sakramentem Boga (widzialny znak niewidzialnej Łaski).

          Paweł podporządkował się katechezie starotestamentalnej, ale wyczuwał w niej przesadę, a być może także i fałsz. Nie miał odwagi (lub wiedzy), aby poddać krytyce niektóre pojęcia konceptualne. Pisał jednak: zamiłowany w […] przesadnej czci aniołów (2,18). Z tekstów  wynika, że niejednokrotnie „podpierał się” aniołami, ale miały one charakter ogólny, nie personalny, świadczący raczej o jakieś idei, której przypisano boskie atrybuty.          Trony (w hierarchii anielskiej trzeci z kolei chór za Serafinami i Cherubami. Strzegą tronu Boga. Wyobrażane są jako istoty podobne do kół, z wieloma oczyma) Pawła Apostoła (Kol 1,16) uważane są przez niektórych teologów za motyw antyczny, nie mający podstaw w rzeczywistości anielskiego świata (Karl Rahner 1904–1984).

          Podobnie krytyczny stosunek miał do przesadnej ascezy: zamiłowany w uniżaniu siebie (2,18); Bo ćwiczenie cielesne nie na wiele się przyda (1 Tm 4,8). Co winne jest ciało, że dostarcza się mu bólu, poniżenia? To zmysłowe ukazywanie spraw duchowych. Paweł jest temu przeciwny, jak i fałszywemu mistycyzmowi. Podzielam w pełni jego stanowisko.

          Apostoł głosił potrzebę modlitwy za innych: Módlcie się jednocześnie i za nas (4,3). Modlitwa nadal pozostaje dla nas tajemnicą. Skąd bierze się jej moc i skuteczność? Jak umieścić ją w kategoriach sprawiedliwości czy miłosierdzia Bożego? Czy modlitwa jest rodzajem „energii duchowej”, która bierze udział w interpolacji dobra i zła?  Dlaczego tylko wybrani mogą z niej darmo korzystać? Czy ludzie zapomniani przez świat, samotni, gdy nie są wskazani, nie otrzymują od ludzi ofiar modlitewnych? Temat ten powinien być nadal rozpracowywany przez teologów.

          Końcowa część listu dotyczy zasad życia domowego, gorliwości w modlitwach oraz stosunków do słabszych braci –  niewolników.