Papież Leon Wielki pragnął uregulowań dogmatycznych. Jego życzeniem był sobór w Italii. Zachód był wolny od skłonności monofizyckich. Tymczasem cesarz Marcjan chciał anulować Sobór Efeski II (synad zbójecki). W tym celu zwołał sobór do Chalcedonu w 451 r. (koło Konstantynopola). Leon poznał do czego zdolne są sobory. Zażądał dla swych legatów przewodnictwa i wręczył im swoje pismo do Flawiana. Dioskur został potępiony i zdjęty z urzędu, podobnie Eutyches. Flawian po czasie został zrehabilitowany. Kiedy odczytywanany był list Leona do Flawiana wołano: To jest nasza wiara; Cyryl i Leon uczą tego samego.

          Wszelkie próby nowego sformułowania wyznania wiary były konfrontowane z wykładnią Soboru Nicejskiego. To prowadziło do nikąd. Na nowo rozgorzały spory. Pod naciskiem (szantażem kontynuowania soboru na Zachodzie) opracowano formułę chalcedońską.

Idąc za świętymi Ojcami wszyscy jednogłośnie uczymy wyznawać, że jeden i ten sam Syn, Pan nasz Jezus Chrystus, doskonały w Bóstwie i doskonały w człowieczeństwie, prawdziwy Bóg i prawdziwy człowiek, złożony z rozumnej duszy i ciała, współistotny Ojcu co do Bóstwa, współistotny nam co do człowieczeństwa, “we wszystkim podobny oprócz grzechu” (Hbr 4,15).

Przed wiekami z Ojca zrodzony jako Bóg, w ostatnich zaś czasach dla nas i dla naszego zbawienia narodził się jako człowiek z Maryi Dziewicy, Bożej Rodzicielki; jednego i tego samego Chrystusa Pana, Syna Jednorodzonego należy wyznawać w dwóch naturach, bez zmieszania, bez zmiany, bez rozdzielania i rozłączania. Nigdy nie znikły różnice natur przez ich zjednoczenie, ale została z zachowana właściwość obu, tworzących jedną osobę i jedną hipostazę.

Nie można Go dzielić na dwie osoby ani ich w Nim rozróżniać, ponieważ jest jeden i ten sam Syn jednorodzony, Słowo Boże, Pan Jezus Chrystus, jak przedtem prorocy nauczali o Nim, jak sam Jezus Chrystus o tym nas pouczył i jak nam przekazał Symbol Ojców.

Przeto z wielką troską i pilnością rozporządził i określił święty Sobór Powszechny, że innej wiary nikomu nie wolno głosić, pisać, układać, myśleć lub innych nauczać.

          Na soborze wypracowano kompromis, który pogodził zwaśnione strony. Zdefiniowano, że w Chrystusie jest jedna hipostaza. Jeden byt o dwóch naturach. Osoba Boska daje się poznać przez działanie. Filozoteizm ujmie to jako Akt działający.

            Sobór odciął się od nauk nestorianizmu (akcentował człowieczeństwo Jezusa), monofizytyzmu (Chrystus o jednej naturze boskiej), apolinaryzmu (Bóg w ludzkiej postaci bez ludzkiej psyche), arianizmu (zaprzeczał równość Ojca i Syna) i modalizmu (Ojciec wcielił się w Syna). Wydał 28 kanonów prawnych. Podporządkował mnichów biskupom i włączył ich do statusu kościelno-prawnego.

          W kanonie 28 przyznano biskupowi Konstantynopola drugie miejsce w Kościele. Była to decyzja nie wynikająca z prymatu (Piotra) lecz polityczna. Jej przeciwnikiem był sam papież Leon Wielki. Ten błąd soboru spowodował kolejne sprzeciwy i spory.