Stolec papieski

          Prawdopodobnie staropolskie słowo stolec pochodzi od rycerza Alricusa de Stoltenborgh (wg źródeł z 1280 r.), który tak nazwał swoją posiadłość (wieś). Rozwój tej posiadłości rozpowszechnił słowo stolec. W pierwotnym znaczeniu, to mały stół. Oznaczał też stołek z otworem  (dzisiejszy sedes). Później nabrał charakteru przenośni. Stolcem nazywano tron monarchy, papieża lub biskupa. Dzisiaj można gdzieniegdzie przeczytać: Nie minęły cztery dni od ponownego wyboru HGW na stolec prezydenta Warszawy, a obiecanki-cacanki zaczynają się sypać niczym asfalt na Francuskiej. Tron w sensie abstrakcyjnym był jednym z symboli władzy. Wstąpienie na tron oznaczało początek panowania.

          Powyższy rys historyczny pokazuje jak dane słowo, czy pojęcie nabiera ogólnego charakteru i staje się dobrem powszechnym. Wiele pojęć pochodzi sprzed wielu tysięcy lat. Powszechnie używa się dawnych nazw: miłość platońska (pochodzi od Platona), liceum (pochodzi od szkoły założonej przez Arystotelesa), gimnazjum (pochodzi od greckiego gimnazjon, który był obiektem sportowym, później też miejscem zebrań filozofów i uczonych), forum, gender.

          Niektóre słowa tracą popularność jak np. rozgardiasz, wznowić sobie, być zdatnym, kluczka, chałat, łachman, gałgan.  Sedia gestatoria (przenośny tron papieski) prawdopodobnie pójdzie do lamusa. Ostatni raz był używany w 1978 r. przez papieża Jana Pawła I.   Jan Paweł II odstąpił od zwyczaju noszenia papieża w lektyce. Ostatecznie sedia gestatoria została zastąpiona przez papamobile.

         Powstają też nowe terminy i pojęcia. Postęp sprzyja w ich tworzeniu.  Najwięcej zauważa się ich w informatyce, ale nie tylko. Najczęściej są one pochodzenia angielskiego. Nowe pojęcia dla przykładu to: bit, bajt, logowanie, kompilacje, protony, neutrony, kwanty, kwarki, kwazary, bozony, nanostruktury, mobbing i wiele innych.

         Niektóre stare pojęcia są przypominane, wyciągane z lamusa i wracają do użytku publicznego, jak np.: reglamentacja, fiskalizacja, biznes, ekspertyza, ewolucja, dyskryminacja, holokaust.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *