Obok chrześcijaństwa i judaizmu stanowi islam jedną z trzech wielkich uniwersalnych, objawionych oraz monoteistycznych religii świata.  Wyznawcy islamu wierzą, że początek ich religii wywodzi się z objawienia, jakie otrzymał od Boga za pośrednictwem Archanioła GabrielaProrok Muhammad Ibn Abd Allah ibn al.-Muttalib, zwany powszechnie Mahometem. Za datę powstania religii uznaje się rok 622 w którym to roku nastąpiło przejście z Mekki do Medyny. W Medynie Mahomet zorganizował pierwszą wspólnotę, która dała początek dziełom Islamu. Trzecim świętym miastem jest Jerozolima, mieściła się tu bowiem świątynia, do której Prorok został przeniesiony nocą w tajemnej misji z Mekki. Islam podkreśla ciągłość objawienia, otrzymanego po raz pierwszy od Boga przez Adama, następnie Noego, Abrahama, Mojżesza, Jezusa, wreszcie Mahometa. Islam zachowuje głęboką część dla Jezusa, uznaje w Nim Proroka, „Słowo Boże”, Mesjasza  umieszczonego w łonie matki i zrodzonego bez ojca, jak Adam. Jednakże według Koranu Jezus nie jest Synem Bożym, ani Bogiem, ale sługą Bożym. Żydzi nie ukrzyżowali Jezusa, lecz tylko tak im się zdawało. Nie umarł, lecz jedynie został wyniesiony do Boga.  W znaczeniu węższym, islam jest religią, której naczelną zasadą jest wiara w jedynego Boga, Stwórcę nieba i ziemi, wszelkich rzeczy widzialnych i niewidzialnych. W znaczeniu szerszym islam jest  to cała kultura i cywilizacja, państwo i prawo, historia muzułmańska, filozofia i sztuka. Obejmuje całokształt życia prywatnego oraz społecznego. Władza świecka w islamie łączy się ściśle z władzą duchową. Islam nie dopuszcza nawet cienia  czy pozoru politeizmu, poza jednym Bogiem Allahem nie może być żadnego innego bóstwa. Według islamu religia chrześcijańska przez swój dogmat o Trójcy Świętej nie jest wolna od politeizmu. W islamie brak  jest instytucji kościoła, tak też nie ma duchownych w rozumieniu chrześcijańskim. Cechą islamu jest negatywny stosunek do życia monastycznego oraz celibatu, natomiast wiele  miejsca poświęca się rodzinie i małżeństwu.

          Islam przez osobowość Mahometa potrafił zmobilizować i zjednoczyć Arabów i plemiona beduinów w jedną społeczność i jedno państwo. Prorok był, w oczach wyznawców islamu zarówno przewodnikiem duchowym, jak i organizatorem nowego porządku społeczno-politycznego.

          W miarę upływu stuleci w islamie następowały daleko idące przemiany. Oddziaływanie kultur podbitych ludów spowodowało, że prosta wiara Mahometa pod wpływem filozofii Arystotelesa oraz neoplatonizmu, gnozy chrześcijańskiej i panteizmu indyjskiego wytworzyła złożoną spekulację filozoficzną oraz głęboką, opartą na bogatej tradycji mistykę. Przez wspaniałych filozofów muzułmańskich islam stał się jedną w trzech wielkich religii.

          Podstawową świętą księgą islamu jest Koran napisany po arabsku rymowaną prozą. Według przekonania muzułmanów zawiera objawienia przekazane Mahometowi przez samego Boga za pośrednictwem anioła.

              W islamie przeważył pogląd, że Koran istniał odwiecznie jako forma wyrażania mowy boskiej. Dzisiaj jest to islamski pogląd ortodoksyjny. Warto przywołać pogląd filozoteistyczny mówiący, że istnieje przestrzeń nazwana stanem Prawdy (oraz przestrzeń Dobra najwyższego) w której zawarte są wszystkie prawdy Boga i Jego wola.

          Zdaniem islamu to z winy żydów i chrześcijan nie zachowano w ich religiach właściwego przekazu proroków w imieniu Boga, dopiero objawienie otrzymane przez Mojżesza stanowi syntezę chrześcijaństwa  i judaizmu, jest nawrotem do religii pierwotnej, religii Abrahama i zarazem ostatecznym objawieniem w historii.

          Podstawowe nauczanie Koranu sprowadza się do czterech dziedzin:

1) Zasady wiary. Istnieje Bóg jedyny

2) Obowiązków, takich jak: modlitwa, post podczas Ramadanu, jałmużna,  i pielgrzymka do Mekki przynajmniej raz w życiu. Święta wojna dżihad ma charakter duchowy, orężny, gdy społeczności zagraża nieprzyjaciel.

3) Zasad moralnych analogicznych jak w przykazaniach biblijnych.

4) Organizacji życia społecznego.

         Islam podaje do wierzenia istnienie aniołów. Aniołowie mają takie same imiona jak w chrześcijaństwie: Gabriel, Michał, Rafał,…. Ponadto istnieje mnóstwo duchów, dżinów, wśród których spotkać można duchy wierne, dobre i złe.

         Islam podzielił się na sunnitów i szyitów.  Sunnici objęli czcią pierwszych czterech kalifów, których szyici uważają za uzurpatorów, z wyjątkiem Alego i jego potomków, uznawanych za prawowitych kalifów. Szyici wierzą, iż duchowa godność Alego przeszła w drodze dziedziczenia na jego potomków jako imamów (wodzów gminy). Kult imamów mówi o ich bezgrzeszności i nieomylności, obdarzonych nieziemskimi siłami, którym należy okazywać wyjątkową cześć. Rozbieżność poglądów szyitów na kwestię, kto jest prawowitym imamem, doprowadziła do powstaniu wielu sekt i do wojen wewnętrznych.

          Kult islamu jest stosunkowo prosty,  odrzuca wizerunki i nie uznaje muzyki. Wszyscy muzułmanie obowiązani są do codziennej pięciokrotnej modlitwy[1].