Rozkwit kościołów w różnych  regionach basenu śródziemnomorskiego spowodował rozmaite formy religijne, czasem przeciwstawne sobie. Tej heterodoksji[1] sprzeciwiał się kierunek ortodoksyjny, jaki wytworzył się w Rzymie.

          Rzym był kolebką intelektualną. Tu zbiegały się drogi wielu wybitnych osobistości ówczesnego świata. Tu powstawały koncepcje, idee. W Rzymie odbywały się konfrontacje wielu opcji religijnych. Ścierano się i wypominano sobie błędy. Czasami chodziło o niuanse.

Marcjon  (ok. 100 – 160) był  synem biskupa Sinope w Poncie. Zwyczaje Kościoła w Sinope były ortodoksyjne. Jednak nie podobało się wielu dopuszczenie kobiet do wykonywania egzorcyzmów, wkładanie rąk na chorych, chrzczenia. Marcjon też narzucał obowiązek wstrzemięźliwości. Marcjon był przesadnym zwolennikiem nauki Pawła (listy) i propagował Ewangelię Łukasza. Do Starego testamentu miał podejście krytyczne i odrzucał go jako Pismo święte. Uważał Boga za surowego  Demiurga. W Ewangelii Łukasza usunął wszelkie elementy i perykopy mogące sugerować związek Jezusa z Bogiem Starego Testamentu (np. genealogię Jezusa od króla Dawida). Dokonał kompilacji pism chrześcijańskich (Ewangelia Marcjona). Jak twierdził, Jezus był wysłannikiem Boga Miłości, nie zaś żydowskim Mesjaszem. Zaprzeczał narodziny Jezusa z Maryi. Ofiara Jezusa była jedynie prawnym „wykupem” ludzi ze świata Boga Sprawiedliwego – nie był ofiarą ani oczyszczeniem z grzechów.

         Swoje poglądy (dzieło Antytezy) ujawnił w Rzymie. Tym samym wystawił się na krytykę. W tym czasie przybył do Rzymu Cerdon, który przeciwstawiał  Boga „sprawiedliwego” ze Starego Testamentu – Bogu „dobremu” z Nowego Testamentu (gnostycyzm judeochrześcijański). Marcjonowi spodobały się poglądy Cerdona. Niestety poglądy Marcjona nie zostały zaakceptowane przez uczonych ortodoksyjnych jakim byli, Justyn, Ireneusz, Tertulian. Justyn pisze krytykę w swojej Apologii, Ireneusz w Adversus baereses, Dionizy z Koryntu pisze List przeciwko Marcjanom, Tertulian napisał traktat Przeciwko Marcjonowi.

          Filozoteizm dostrzega w nauce Marcjona iskierki pozytywne, jakim jest krytyka genealogii Jezusa od Dawida, krytyka pochodzenia mesjanistycznego Jezusa,  dopuszczenie kobiet do celebry.