Trzecim współtwórcą klasycznego systemu idealistycznego był Friedrich Wilhelm Joseph von Schelling (1775–1854). Interesował się krytyczną filozofią Kanta. Mieszkał w jednym pokoju z Heglem i Hölderlinem. To obcowanie z dwoma geniuszami niemieckiego romantyzmu uformowało podstawy myśli Schellinga, który jeszcze na studiach zaczął pisać pierwsze rozprawy filozoficzne. Widać w nich wyraźny wpływ twórczości Fichtego. Jednocześnie zgłębiał myśl Spinozy. Schelling był jednym z twórców romantyzmu. Podobnie jak Hegel rozwijał koncepcję samorozwoju absolutu, który w tym samorozwoju tworzy formy nieorganiczne, organiczne, a wreszcie człowieka i świadomość. Podejmował próby przedstawienia wizji narodzin Boga chrześcijan. Teogonię chrześcijańskiego Boga buduje w bezpośrednim nawiązaniu do platońskiej filozofii o dwubiegunowej (natura, Boskość) strukturze każdego bytu. Miał pozytywne nastawienie do religii. Odchodząc od filozofii Fichtego tworzył własny system filozoficzny, opracowując filozofię przyrody i filozofię sztuki. Jest autorem idealizmu transcendentalnego (1800). Jak głosił natura jest chaosem. Świat nie istnieje.
Wobec sporów z kolegami w 1806 roku opuścił Würzburg i przeniósł się do Monachium. Publikował coraz mniej, a jego popularność słabła wraz z popularnością Hegla. Schelling traktował mitologię i religię jako pozytywne dopełnienie filozofii negatywnej i spekulatywnej.
Dla Schellinga ważne było zagadnienie wolności. Wiązało się ono z przemianami politycznymi i gospodarczymi w Europie (upadek systemu feudalnego). Rewolucja Francuska była dla niego inspiracją. Pobudzała do walki z przeżytkami przeszłości. Dla niego i innych idealistów ważna była wolność moralna człowieka i deterministyczne prawa przyrody. Schelling jest autorem powiedzenia: “początkiem i końcem filozofii jest wolność; Sztuka rodzi się tylko z najwyższego poruszenia najintymniejszych mocy duszy”.
Scheling przypisywał działalności artystycznej status najwyższej ludzkiej działalności. Kiedy moje ja wytwarza świat przyrody, wytwarza go bez udziału świadomości – kiedy wytwarza się świat kultury, wytwarza się go z całą świadomością. W sztuce podmiot jednoczy się z przedmiotem.
Schellingiańska koncepcja samorozwoju absolutu (swoisty panteizm), miał wpływ na filozofów i ówczesnych przyrodników. Miała wpływ na polską epokę romantyzmu. Służyła polemice z polskim oświeceniem (Jan Śniadecki, Hugo Kołłątaj, Anioł Dowgird). Zarazem jego mglistość wypowiedzi wpływała na poglądy romantycznych pisarzy.
Po powstaniu listopadowym oddziaływanie Schellinga na kulturę polską ustąpiło na rzecz inspiracji heglowskich.
Piękne idee Fichtego, Schellinga, Hegla, konstrukcje religijne umysłu Dawida Hume (1711–1776) mogą służyć jedynie jako drogowskazy godnego życia (humanizm). Po zrywach rewolucyjnych i narodowych “Wiosna Ludów” (1848–1849), w kontekście polepszenia warunków bytowych warstw społecznych zainteresowanie filozofią idealistyczną przeminęło.
adres e-mail: p.porebski@onet.pl Prywatne konto bankowe SWIFT BPKOPLPW
13102026290000950200272633 https://zrzutka.pl/z/pawel1949
Moje blogi:
