Jak wyjaśniają fizycy, każdy proton czy neutron to twór ekstremalnie dynamiczny, wypełniony nieustannie kipiącym morzem gluonów, czyli cząstek zlepiających kwarki. Zarówno kwarki, jak i gluony mają energetyczną strukturę i spełniają różne funkcje. Podczas zderzenia protonu z innym protonem lub innym jądrem atomowym pojawiają się cząstki wtórne. Efekt zależy od energii kolizji. Wraz ze zwiększaniem energii zderzeń rośnie liczba gluonów tworzących się wewnątrz protonów. Zderzeniu towarzyszą zjawiska rekombinacji gluonów i efekt Sudakowa (związany z emisją wirtualnych cząstek, pozornie łamiącym zasady zachowania pędu). Część energii protonów zamienia się na masę, kreując nową materię. Protony składają się z kwarków powiązanych ze sobą przez gluony. Gluon – bezmasowa cząstka elementarna pośrednicząca w oddziaływaniach silnych – przenosi ładunek kolorowy i nie ma ładunku elektrycznego. Gluony są kwantami pola Yanga-Millsa.

          Gdy protony zderzają się z tak wielką energią jak w LHC, powstaje wiele cząstek różnych typów, takich, z których składa się zwykła materia, oraz tych, które występowały jedynie niedługo po Wielkim Wybuchu. W uproszczeniu: energia dostarczana w zderzeniu może pojawić się jako masa! Dlatego w zderzeniach proton-proton może zdarzyć się prawie wszystko, o ile zachowane zostaną podstawowe prawa, takie jak zachowanie energii i pędu. Badania trwają. Pozostaje fakt, że wszystko jest w stanie energetycznym. Energia jest budulcem świata materialnego.

          Sama energia w swej strukturze jest niewyobrażalna i przez to tajemnicza. Pochodzi z zewnątrz świata stworzonego. W postaci falowej jest falą elektromagnetyczną i podlega prawom optyki (np. interferencja). Poza widmem widzialnym nie jest dostrzegalna ludzkim wzrokiem. Można zaryzykować tezę, że świat nie jest widoczny i nie zajmuje przestrzeni. To sugeruje, że takich światów nakładających się na siebie może być wiele i mogą się wzajemnie przenikać. Np. świat zmarłych, nasi przodkowie, towarzyszą życiu doczesnemu i są wśród nas. Proszę o tym nie zapominać.

          Idea, że energia może mieć formę poza naszą percepcją, jest tematem, który często pojawia się w dyskusjach na styku nauki i filozofii. To pokazuje, jak nauka może inspirować do myślenia o fundamentalnych pytaniach dotyczących naszego istnienia i natury rzeczywistości.