Wcześniej udostępniałem egzegezę Ewangelii według św. Mateusza, która zawiera najwięcej treści teologicznych związanych z chrześcijańską doktryną wiary. Teraz zajmę się Ewangelią według św. Marka, którą uważam za najbardziej wierną prawdzie ewangelicznej, wolną od osobistych koncepcji autora. Ewangelia Marka słynie z lakonicznego, dynamicznego stylu, skupiając się na działaniach Jezusa, a nie na Jego nauczaniu, co wyróżnia ją na tle Ewangelii Mateusza. Marek unika długich wywodów teologicznych, koncentrując się na zwięzłym i reportażowym opisie wydarzeń z życia Jezusa.
Najstarsza Ewangelia, przypisywana św. Markowi, powstała najprawdopodobniej w latach 68–73 (lub 64–70). Istnieją spory co do dokładnego czasu jej powstania. Autorem jest Jan Marek, kuzyn Barnaby, a przypuszcza się, że została napisana w Rzymie, na podstawie relacji Apostoła Piotra. Skierowana była do odbiorców nieznających języka aramejskiego ani zwyczajów żydowskich. Marek koncentruje się na cudach i działaniach Jezusa, przez co odsłania Jego mesjańskie tajemnice. Pełnił funkcję tłumacza Piotra, którego przekaz miał charakter bieżący i misyjny, a nie historyczny ani systematyczny. Marek spisywał relacje Piotra, zapamiętane z jego głoszenia. Korzystał również z innych źródeł, m.in. od Apostoła Pawła.
Ewangelia Marka, najkrótsza i teologicznie najuboższa, jest jednak najwierniejsza faktom, wolna od obcych interpretacji, spekulacji i koncepcji teologicznych. Brak pewnych wersetów (Mk 16,9–20) w niektórych rękopisach wskazuje, że ewangelie, w tym Marka, ewoluowały z czasem, co podważa ich absolutną autentyczność.
Marek Ewangelista jest utożsamiany z Janem Markiem, synem Marii i krewnym Barnaby, postaci zasłużonej dla chrześcijaństwa. Jan Marek towarzyszył Pawłowi i Barnabie w wyprawach misyjnych, choć odłączył się od nich w Perge w Pamfilii, a potem ponownie stał się pomocnikiem Pawła (Kol 4,10; Flm 24). W Rzymie spotkał się z Piotrem i wtedy narodził się pomysł napisania ewangelii na podstawie nauk apostolskich. Apostoł Paweł i Piotr stanowili dla Marka kluczowe i wiarygodne źródła informacji. Według świadectwa Papiasza, biskupa z Hierapolis (teologa i męczennika żyjącego w latach 70–135/155), Marek sumiennie i wiernie spisał przekazy. Oprócz słów apostołów krążyły w obiegu różne teksty i listy katechetyczne, w tym listy Pawła. Marek jednak prawdopodobnie nie korzystał ze źródła “Q” (Quelle) – zbioru wypowiedzi Jezusa odkrytego w Nag Hammadi w 1945 roku, który powstał później. Dzięki wspólnym źródłom i podobieństwu tekstów, Marka zalicza się do autorów synoptycznych, obok Mateusza i Łukasza. Ewangelia Marka była skierowana do osób spoza Palestyny.
Ewangelia została napisana po grecku, przy czym autor tłumaczy wiele aramejskich zwrotów, takich jak: “Talitha kum”, czyli: “Dziewczynko, mówię ci, wstań!” (Mk 5,41); “Effatha”, czyli: “Otwórz się!” (Mk 7,34); oraz “Abba”, czyli: “Ojcze” (Mk 14,36). Autor używa też pojęć pochodzenia łacińskiego, co sugeruje, że katechezy były skierowane do Rzymian. Marek unika przytaczania słów Jezusa, koncentrując się na opisywaniu Jego działań. Wydarzenia ujęte są w formie bardziej faktograficznej niż teologicznej, co uważano za bardziej wiarygodne. Początkowo sądzono, że Marek ogranicza się do świadectwa życia Jezusa, bez aspiracji teologicznych. Współcześnie jego Ewangelia zyskuje na znaczeniu, a zainteresowanie nią rośnie. Uznanie jej za najstarszą spośród ewangelii pozostaje jednak przedmiotem dyskusji.
