W opisie „Świat stworzony przez Boga” (Rdz 1) brak jakichkolwiek wzmianki o stworzeniu aniołów. Dopiero w rozdziale 16 wspomniano o «Aniele Pańskim» (Rdz 16,7; 16,9; 16,10) w którym można odczytać, że chodzi o samego Boga.
Przy opisie zniszczenia Sodomy i Gomory użyto słowo «Aniołowie”: “Owi dwaj aniołowie przybyli do Sodomy wieczorem” (Rdz 19,1), które było potrzebne do “wytłumaczenia faktu zagłady miast leżących w południowej części doliny Jordanu, co nastąpiło wskutek wstrząsu tektonicznego” (przypis). Sama Biblia sugeruje o potrzebie narracyjnej istot konceptualnych.
Opis “ofiary Izaaka“ (Rdz 22,11) w którym użyto słowo «Anioł» jest podobny do opowieści o bogach starożytnego Bliskiego Wschodu, którzy wymagali ofiar z ludzi. Sami teologowie i niektórzy badacze potwierdzają, że na treść Stare Testamentu miała wpływ obca literatura. Treść Księgi Rodzaju była szczególnie pod wpływem literatury okolicznych istniejących religii.
W Księdze Rodzaju jest napisane: ” i wtedy anioł Boga wołał na mnie we śnie: Jakubie…” (Rdz 31, 11), po czym dwa zdania później: “Ja jestem Bóg z Betel, gdzie namaściłeś stelę i gdzie złożyłeś mi ślub” (Rdz 31,13). Można postawić pytanie, czy z Jakubem rozmawiał Anioł, czy Bóg?
Urząd Nauczycielski Kościoła ogranicza się do stwierdzenia istnienia aniołów, natomiast nie zajmuje stanowiska odnośnie racji ich istnienia, faktycznej funkcji i roli. Brak jest ustalenia ich pojęcia teologicznego. Wiarę w istnienie aniołów Urząd Nauczycielski Kościoła ujął w dogmat: “Jeden jest Bóg, jeden początek wszystkich rzeczy, jeden Stwórca wszystkiego, co widzialne i niewidzialne; On na początku wieków wszechmocną potęgą swoją wywiódł razem z nicestwa twory duchowe i z ciała złożone, anioły i świat” (IV Sobór Laterański). To samo powtórzył późniejszy Sobór Watykański I. Bogatą ikonografię aniołów Kościół wykorzystuje do pobudzania większej wiary i pobożności. Pierwotnie przyjmowano wyższość natury aniołów w stosunku do natury człowieka. Obecnie taki pogląd jest nie do przyjęcia w interpretacji teologiczno-biblijnej, która rozpatruje anioły w perspektywie eschatologicznej.
Niektórzy współcześni teologowie, przy interpretacji tekstów biblijnych (np. Księgi Tobiasza), dopatrują się w aniołach jedynie konstrukcji literackich, a nie prawdziwego historycznego przekazu. Traktują anioły jako postacie legendarne albo pełniące funkcje dydaktyczne. „Chóry aniołów” Pawła Apostoła (Kol 1,16) uważane są przez niektórych teologów za motyw antyczny, nie mający podstaw w rzeczywistości niebiańskiego świata (Karl Rahner 1904–1984). Apostoł Paweł mówił: “Albowiem jeden jest Bóg, jeden też pośrednik między Bogiem a ludźmi, człowiek, Chrystus Jezus” (1 Tm 2,5). Podobnego zdania był polski franciszkanin, biblista, profesor doktor habilitowany nauk biblijnych Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II w Lublinie, doktor teologii biblijnej Papieskiego Instytutu Biblijnego w Rzymie – Hugolin Helmut Langkammer: Jezus Chrystus jest jedynym pośrednikiem pomiędzy Bogiem a ludźmi (Hugolin Helmut Langkammer, Teologia Nowego Testamentu, tom I, Wyd. Wrocławskiej Księgarni Archidiecezjalnej, Wrocław 1984, s. 12). W religii żydowskiej anioł jest manifestacją samego Boga. Adam Szostkiewicz – filolog, publicysta związany z Tygodnikiem Powszechnym pisze: “bo przecież anioł jest tym, kto go posłał” (Adam Szostkiewicz, “Święte szyfry”, Wyd. Polityka, Warszawa 2011, s. 56.). Prawda o aniołach została odrzucona przez Reformację XVI w. W czasie oświecenia oraz w drugiej połowie XX w. prawdę o aniołach zakwestionowało także wielu wybitnych teologów katolickich: P. Schoonenberg E. Schillebeeckx, H. Haag, H. Küng, Th. Schneider, F. Schupp, K. Lehmann i inni (Czesław Stanisław Bartnik, Dogmatyka katolicka, tom I, Wyd. KUL, Lublin 1999, s. 446.).
Jakie są więc informacje o duchach (angelologia – nauka o naturze i przeznaczeniu aniołów)? Pismo święte od początku do końca przeplatane jest informacjami o aniołach (285 wersetów Pisma świętego zawiera słowo „anioł”): “Ja jestem Rafał, jeden z siedmiu aniołów, którzy stoją w pogotowiu i wchodzą przed majestat Pański” (Tb 12,15); “I został posłany Rafał, aby uleczyć” (Tb 3,17). Obok trzech imion, jakie wymienia Biblia: Gabriela (Dn 8,16), Rafała (Tb 12,15), Michała (Dn 10,13; 12,1), cztery kolejne wyłaniają się z apokryfów – Księgi Henocha i Czwartej Księgi Ezdrasza: Uriel, Raquel, Sarakiel (Sariel), Remeiel. Ponadto wymienia się jeszcze: Semejaza, Urakibaramela, Akibabela, Tamiela, Ramuela, Daniela, Ezechiela, Suraqiala, Azaela, Armersa, Batraala, Ananiasza, Zaqeba, Samsawella, Sartaela, Jomiaela i Arazazela. W Ewangelii Tomasza mowa jest o poselstwie anioła Borucha do dwunastoletniego Jezusa.
Wśród postaci aniołów wyróżnia się “Anioł Jahwe“, przez którego Bóg objawia się ludziom w specjalny sposób (Rdz 16,7,9; Wj 3,2; Lb 22,22–35; Sdz 13,13). “Anioł Jahwe” przedstawia samego Boga (Rdz 16,13; Wj 3,2). Hasło: «Anioł» [w:] “Encyklopedia katolicka”, tom I, Wyd. TN KUL, Lublin 1985, kol. 606.Jak można zauważyć, imiona pochodzą z tekstów historiograficznie wątpliwych (Księga Tobiasza, Księga Daniela, Księga Hioba) oraz ksiąg apokryficznych. Imiona są wymysłem ludzkim. Anioł zapytany przez Samsona o imię odpowiada: “ono jest tajemnicze”(Sdz 13,18). Należy mniemać, że pod postacią anioła przemawiał sam Bóg, który nie ma imienia.
