Wielowiekowa kultura jest nasączona aniołami. Musi upłynąć wiele lat, aby wykorzenić z umysłów ludzkich ich realność na rzecz pięknych ozdób niebiańskiego świata. Sam Bóg wykorzystuje je do objawień neurotycznych i kontaktów ze światem stworzonym. Istnieje ogromna literatura opisująca objawienia aniołów. Autor nie neguje tych wizji (np. ukazanie się św. Michała Archanioła na górze Gargano w Królestwie Neapolitańskim w roku 493). Postaci ukazujące się w wizjach są obrazami Boga działającego. Można powiedzieć, żeanioły są znakami Bożego działania. Podobnie ujmuje tę tematykę “Katechizm holenderski” z roku 1966 (Ch. Ehlinger, C. Westermann, K. Rahner). “Aniołowie są niewidzialnymi promieniami Bóstwa” (Maria od Jezusa). Przybierają różne oblicze, najczęściej są postaciami ludzkimi. Św. Janowi z Maty ukazał się anioł w postaci pięknego młodzieńca (1213 r.). Gemmie Galgani (1878–1903) ukazywał się anioł stróż z rozpostartymi skrzydłami (skrzydła dopięto aniołom w V w. na wzór rzymskiego boga Merkurego (łac. Mercurius) – bóg handlu, zysku i kupiectwa; także złodziei i celników, posłaniec bogów). W perykopie: Anioł Pana zstąpił z Gilgal do Bokim i rzekł: “Wywiodłem was z Egiptu i zaprowadziłem was do ziemi, którą poprzysiągłem dać waszym przodkom. Powiedziałem: Nie złamię przymierza mego z wami na wieki” (Sdz 2,1) anioł przemawiał tak, jakby mówił sam Bóg, a nie Jego wysłannik. Anioł Boży przynosi ratunek i zbawienie, czasami niemal całkowicieutożsamia się z Jahwe (Rdz 16,7.9.13; 24, 7.40; 31, 11.13; Wj 3, 2; 14, 19; 23, 20.23; Sdz 13,13). Przedstawia on Boga Jahwe, jest jakby Jego Obrazem(Cz. Bartnik, tamże 170). “Dziewica i anioł – to temat dla poety i malarza” (prof. teologii katolickiej Uta Ranke-Heinemann).
Aniołowie sami nie czynili cudów. Czytając werset: “Wówczas Anioł Pana wyciągnął koniec laski, którą trzymał w swym ręku, dotknął nią mięsa i chlebów przaśnych i wydobył się ogień ze skały. Strawił on mięso i chleby przaśne” (Sdz 6,21) należy przyjąć, że sam Bóg to uczynił. Nowy Testament nie wspomina nigdzie, by przedmiotem adoracji mogli być aniołowie ( Hasło: Adoracja [w:] “Encyklopedia katolicka”, tom I, Wyd. TN KUL, Lublin 1985, kol. 97).
Pismo święte z jednej strony przedstawia anioły jako duchy dobre, a z drugiej strony złe: “rzekł do Anioła, niszczyciela ludności” (2 Sm 24,16); Dawid widząc, że “Anioł zabija lud“(2 Sm 24,17); “Tejże samej nocy wyszedł Anioł Pański i pobił w obozie Asyryjczyków sto osiemdziesiąt pięć tysięcy ludzi. Rano, kiedy wstali, oto ci wszyscy byli martwymi ciałami” (2 Krl 19,35); przy czym “Anioł Pański będzie szerzył spustoszenie we wszystkich granicach Izraela” (2 Krn 21,12); i rzekł do “Anioła-niszczyciela”(2 Krn 21,15) itd. Wszystkie te perykopy są ludzkim ujęciem Boga karzącego. Jednak Bóg nikogo nie karze.
(Bóg też nikogo nie potępia. − Włodzimierz Sedlak, Teologia Ewangelii, Wyd. Pallottinum, Poznań 1989, s. 226. Podobny pogląd filozoteizmu).
Aniołom przypisuje się doskonałą wiedzę. Można zgodzić się z tym poglądem, bo jest to wiedza samego Stwórcy. Kiedy aniołowie mieli wolną wolę, mogli odwrócić się od Stwórcy. Gdyby ją mieli obecnie, to istnieje prawdopodobieństwo, że i teraz mogliby to uczynić. Tak się jednak nie uważa. Jeżeli to prawda, to musiało się coś wydarzyć, co zmieniło wolną wolę aniołów na wolę wlaną przez Boga. Katecheza głosi, że aniołowie nie mogą stwarzać ani czynić cudów własną mocą. Oczywiście, bo są oni jedynie konceptualnym narzędziem Boga. Niektórzy Żydzi uważają, że człowiek, szczególnie gdy jest Żydem, stoi wyżej od aniołów. Tym samym znoszą z pierwotnego piedestału istoty anielskie. Kiedy odmawiany jest Anioł Pański, modlitwa do Anioła Stróża, to modlitwy te skierowane są do samego Ojca Niebieskiego i do Jego Opatrzności. Ze względu na duchowy charakter i piękno przekazu modlitewnego nie należy z nich rezygnować, pomimo zaniechania wiary w anioły. Być może, że czyste dusze ludzkie stanowią anielskie wojsko. Myśl ta powinna być teologicznie rozpracowana przez uczonych duchownych i Kościół.
W życiu religijnym można dostrzec anioły w objawieniach neurotycznych, ale jest to zrozumiałe. Bóg wykorzystuje pojęcia konceptualne w które wierzy człowiek do komunikowania się z człowiekiem.
Z własnych doświadczeń wiem, że Bóg chcąc komuś pomóc na Ziemi powołuje wybrane osoby do funkcji służebnej (anielskiej), którzy niosą wszelaką pomoc i spełniają wolę Bożą. Powołani nie zawsze są świadomi funkcji którą przyjdzie im spełnić. Mniemam, że będą sowicie wynagrodzeni.
Według poglądu wyrażonego w tym rozdziale słowa o upadku aniołów wyrażone w KKK s. 98–99 są nieuprawnione.
Jeżeli aniołowie nie istnieją bytowo, to w tej konstrukcji myślowej istnienie szatana nie ma racji bytu.
