W Pierwszej Księdze Królewskiej (1 Krl) opisane są dzieje Salomona, syna króla Dawida i Batszeby. Po śmierci Dawida objął władzę w Izraelu, pokonując wcześniejsze roszczenia swego brata Adoniasza.
Salomon zasłynął z modlitwy o mądrość — prosił Boga nie o bogactwo, lecz o zdolność rozróżniania dobra od zła. Odpowiedzią było obdarzenie go niezwykłą mądrością. Najsłynniejszy przykład jego mądrości to rozstrzygnięcie sporu dwóch kobiet o dziecko. Jednym z największych osiągnięć Salomona była budowa Pierwszej Świątyni w Jerozolimie, trwająca 7 lat. Było to centrum kultu religijnego Izraela. Jego panowanie uznaje się za złoty wiek starożytnego Izraela. Królestwo osiągnęło niespotykane bogactwo, sławę i wpływy polityczne. Biblia wspomina m.in. wizytę królowej Saby, która miała przybyć, by podziwiać jego mądrość i skarby. Mimo ogromnych osiągnięć, Salomon popełnił błędy: zawarł wiele małżeństw z kobietami obcych narodów, co doprowadziło go do tolerowania, a nawet wspierania kultów pogańskich. To według autora Księgi rozgniewało Boga, który zapowiedział rozpad królestwa po jego śmierci Salomona. Salomon zmarł po 40 latach panowania. Po jego śmierci królestwo zostało podzielone na dwa: Izrael (na północy) i Judę (na południu).
Salomon był postacią historyczno-literacką, podobnie jak Eliasz. Jego istnienie jest bardziej prawdopodobne, choć nadal brak bezpośrednich dowodów archeologicznych. Uważany był za patrona mądrości, a jego imię wiąże się z literaturą mądrościową. Pojawia się też w tradycji muzułmańskiej jako prorok i władca o imieniu «Sulejman».
Zawód, jaki sprawił Salomon, budzi zdziwienie i refleksję, bo przecież był obdarzony darem mądrości od samego Boga i początkowo uchodził za ideał władcy: sprawiedliwego, pobożnego, skupionego na budowie świątyni i zjednoczeniu ludu. Tym bardziej szokuje jego późniejsze odejście od zasad, które sam głosił.
To pokazuje, że nawet największy dar – jakim jest mądrość – nie chroni człowieka przed błędami, jeśli zabraknie wierności i pokory. Salomon, ulegając wpływom politycznym, związkami z kobietami innych narodów i kompromisom religijnym, oddalił się od Boga. To ostrzeżenie, że rozum i prestiż nie wystarczą, jeśli zabraknie stałości duchowej i wierności zasadom.
Księga opisuje budowę świątyni (1 Krl 6). Opis jest kontrowersyjny w archeologii biblijnej. Nie ma bezpośrednich, jednoznacznych dowodów archeologicznych na istnienie Świątyni Salomona, ale są poszlaki i dane pośrednie,
Wzgórze Świątynne w Jerozolimie (gdzie miała stać świątynia) to obecnie miejsce święte dla islamu — znajduje się tam m.in. Kopuła na Skale i meczet Al-Aksa. Z tego powodu żadne poważne wykopaliska archeologiczne nie są tam prowadzone, ponieważ miejsce to jest politycznie i religijnie niezwykle wrażliwe. Istnieją jeszcze dowody pośrednie jak: zabytki i inskrypcje z epoki żelaza (X wiek przed Chr.) – odnalezione w Jerozolimie oraz innych miastach królestwa Judy (np. w Megiddo, Chacor, Gezer), sugerujące istnienie rozwiniętego państwa. Oficjalne pieczęcie i inskrypcje administracyjne – jak np. pieczęć z napisem “należąca do Shemayahu, sługi króla“, co może potwierdzać istnienie dworu królewskiego. Tzw. ostrakon z Tel Arad – dokumenty administracyjne z systemem świątynnym w tle. Tunel Ezechiasza – system wodociągowy w Jerozolimie z VIII wieku przed Chr., pokazuje zaawansowaną organizację miasta, co sugeruje wcześniejszy rozwój.
Niektórzy archeolodzy (tzw. minimalistyczna szkoła) twierdzą, że: Królestwo Salomona było znacznie mniejsze i mniej rozwinięte niż przedstawia to Biblia. Opisy świątyni mogły być napisane lub przerysowane później, np. w czasach Drugiej Świątyni (po niewoli babilońskiej), jako teologiczna rekonstrukcja. Kiedyś uważano, że budowle w Megiddo, Hazor i Gezer to „stajnie Salomona” (1 Krl 9,15), ale dziś nie wszyscy to podtrzymują – mogą pochodzić z innych czasów.
Sama Księga objawia głęboką prawdę: “Czy jednak naprawdę zamieszka Bóg na ziemi? Przecież niebo i niebiosa najwyższe nie mogą Cię ogarnąć, a tym bardziej ta świątynia, którą zbudowałem” (1 Krl 8,27). Te słowa, przypisywane królowi Salomonowi, niosą ze sobą nie tylko teologiczną pokorę wobec nieskończoności Boga, ale również uniwersalne przesłanie o Jego transcendencji. Świątynia — choć wzniesiona z najwyższym poświęceniem i kunsztem — nie jest w stanie pomieścić Tego, który przekracza wszelkie ludzkie wyobrażenia i granice materialnego świata.
Doświadczenia historyczne pokazują ponadto, że nawet najświętsze budowle nie są wolne od zniszczenia i nie cieszą się jakąś szczególną, automatyczną ochroną Opatrzności. To jeszcze bardziej uwypukla fakt, że Bóg nie daje się zamknąć w murach, nie jest na stałe związany z żadnym miejscem. Jest Bogiem wszechobecnym i nieograniczonym — obecnym nie tylko w świątyniach, ale wszędzie tam, gdzie człowiek otwiera się na Jego obecność.
Zatem każdy kult materialny, każda budowla, choć ważna i potrzebna jako znak i pomoc w spotkaniu z Bogiem, musi być traktowana z właściwą proporcją — jako środek, nie cel sam w sobie. Bo prawdziwą świątynią Boga jest serce człowieka, który Go szuka w duchu i prawdzie.
Drugą prawdę którą można odczytać z Księgi zawarta jest w słowach: “bo nie ma człowieka, który by nie grzeszył” (1 Krl 8,46), zawiera fundamentalną prawdę antropologiczną i teologiczną, która przenika całe Pismo Święte. Odczytana w kontekście modlitwy Salomona podczas poświęcenia świątyni, stanowi głęboki akt realizmu duchowego i pokory wobec ludzkiej kondycji.
Słowa te nie są oskarżeniem, lecz uznaniem prawdy o człowieku – że jest on istotą słabą, upadającą, podatną na grzech. Biblia nie idealizuje człowieka; przeciwnie, wielokrotnie przypomina, że każdy — bez wyjątku — potrzebuje miłosierdzia i przebaczenia Boga. To wyznanie jest więc nie tylko przypomnieniem o powszechności grzechu, ale też wezwaniem do skruchy, nawrócenia i zaufania Bożemu miłosierdziu.
