Przez tysiąclecia były spisywane różne dzieje i powstało wiele pism. Niektóre z nich były pisane również pod natchnieniem. Nie wszystkie zostały ujęte w końcowej redakcji Pisma świętego. O kanoniczności pism zadecydował człowiek. To on uznał, co należy w nich ujawnić, a co zataić (lub pozostawić do rozstrzygnięcia przez dalsze pokolenia). Wartość dokumentów odnalezionych w Qumram jest bezcenna. Są one w trakcie badań.
Dla badacza wszystkie odnalezione pisma są ważne i bezcenne. W każdym piśmie można znaleźć coś interesującego. Trzymanie się narzuconych reguł egzegezy Pisma świętego bardzo ogranicza badania, albo wręcz kieruje na niewłaściwe tory. Po opublikowaniu przez Piusa XII encykliki Humani generis (o pewnych fałszywych poglądach, zagrażających podstawom nauki katolickiej, 1950) nie wolno wnioskować, że Adam oznacza jakąś nieokreśloną wielość praojców. Grzech pierworodny pochodzi od Adama i udziela się wszystkim ludziom poprzez rodzenie, staje się grzechem własnym każdego. Henri-Marie de Lubac był zmuszony zaprzestać nauczania.
Aparat kurialny Watykanu, niechętny reformom, od początku utrudniał i blokował reformy Soboru Vaticanum II. Encyklika Humanae Vitae Pawła VI z roku 1968 stanęła w konfrontacji z duchem Vaticanum II (potępienie wszelkich środków antykoncepcyjnych). Z ośmiu zgłoszonych reform, do dnia dzisiejszego zrealizowano jedynie trzy. Na Soborze nie można było dyskutować na temat celibatu.
Papieże w okresie 1276–1294
Papież Innocenty V (1276) – za pół roku pontyfikatu papieża Karol Andegaweński narzucił Rzymowi swą zwierzchność. Był pierwszym dominikaninem na tronie papieskim. Bardziej interesowała go nauka niż polityka.
Papież Hadrian V (1276) – bratanek Innocentego IV tak samo zachłanny i ambitny co stryj, któremu zawdzięczał karierę. Pontyfikat był farsą. Papież zmarł po 5 tygodniach pontyfikatu.
Papież Jan XXI (1276–1277) – kardynał z rodu Tusculum. Był człowiekiem godnym szacunku. Potępił poglądy filozofa Awerroesa[1] (1126–1198) oraz 21 tez Tomasza z Akwinu. Zginął na skutek obrażeń po zawaleniu się stropu pałacu w Viterbo.
Papież Mikołaj III (1277–1280) – zaspakajał ambicje własne. Uprawiał nepotyzm na wielką skalę. Dante w Boskiej Komedii ukazał Mikołaja III w Piekle.
Papież Marcin IV (1281–1285) – prawy i dobry, ale fatalny w polityce.
Papież Honoriusz IV (1285–1287) .
Papież Mikołaj IV (1288–1292) – pierwszy franciszkanin na tronie papieskim. Rozruchy zmusiły papieża do ucieczki. Rzymem zawładnęła anarchia. Bezkarnie plądrowano pałace, rabowano kościoły, mordowano pielgrzymów.
Papież Celestyn V (1294) – wybrano osiemdziesięcioletniego pustelnika, który o niczym nie wiedział. Uprowadzono go z pustelniczej jamy i przywieziono do Rzymu. Musiano go wyszorować, odziać i ogolić. Godził się na wszystko byleby pozwolono mu modlić się w kąciku. W końcu abdykował rezygnując z urzędu papieskiego.
[1] Awerroizm – filozoficzna doktryna oparta na interpretacji myśli Arystotelesa. M.innymi głosił, że świat jest wieczny, zmartwychwstanie nie jest możliwe. Wszyscy ludzie dziela jedną duszę (monofizm).