W połowie XIX wieku dokonał się renesans teologii chrześcijańskiej. Od XIII wieku uprawiana była nauka oparta na myśli Arystotelesa. Rozwój nauki, nowe odkrycia astronomiczne i zjawisk takich jak elektryczność, magnetyzm, wymusiły konieczność rewizji dotychczasowych myśli teologicznych. Z powrotem wróciły fundamentalne pytania, jak Bóg jako Osoba transcendentna kontaktuje się ze Światem, kim był Jezus, czym jest dusza, czy kosmos jest skończony i wiele innych.

          Scholastyka bazując na rozumie i logice Arystotelesa polegała w głównej mierze na lekturze Pisma Świętego, opracowaniach Ojców Kościoła. Rozważania opierały się na argumentacji za i przeciw. Wiedza odgrywała ogromną rolę. Nowa era odkryć i rozwoju wymusiła rewizję i renesans myśli teologicznych. Wydawało się, że myśli patrystyczne zostaną zarzucone. Wielu wierzących zachłyśnięci  nowymi odkryciami odrzucało wiarę.

          Scholastyczna myśl intelektualna, nie nadążała za zmianami w nauce. Scholastyka stała się dla nich balastem. Twierdzili, że Bóg nie jest im do niczego potrzebny. Tymczasem wielu apologetów wiary, przyjmując nową rzeczywistość podjęli trud zrozumienia wiary.  Uważali, że trzeba na nowo powrócić do Ojców Kościoła i na bazie posiadanej wiedzy, od nowa, odczytać ich myśli. Zachowali szacunek do ich dorobku i wrażliwości religijnej. Ojcowie Kościoła w dużej mierze kierowali się sercem i intuicją. Dobre myśli zaczerpnięte w sercu pochodzą od Boga. Odrzucanie ich byłoby wielką szkodą dla Prawdy.

          Początkowo Kościół katolicki bronił się przed nowym spojrzeniem teologicznym. Papież Leon XII (1825–1829) zakazał tłumaczenia Biblii na języki narodowe. W 1854 Pius IX ogłosił dogmat o Niepokalanym Poczęciu. Potępiał wszelkie “nowoczesne idee”. Izolował Kościół, czynił go ciałem obcym. Nic dziwnego, że wielu wiernych odeszło od Kościoła. W 1870 roku ogłoszono dogmat o nieomylności papieża, co wyraźnie obniżyło rangę Kościoła.  Papież Leon XIII zachowując poglądy tomizmu pozwolił na nowe badania i udostępnił badaczom watykańskim archiwa.  Papiestwo nareszcie uświadomiło sobie, że nie można uciekać od badań naukowych i rozwojem Świata. Ten nowy duch przyczynił się do podejmowania prac nad nowym podejściem do  teologii. Ostrożny w swoim działaniu powołał komisję do nadzorowania prac katolickich egzegetów.

adres e-mail: p.porebski@onet.pl Prywatne konto bankowe SWIFT BPKOPLPW

13102026290000950200272633  https://zrzutka.pl/z/pawel1949