Zwykły śmiertelnik nie bardzo orientuje się co to są cząstki elementarne. Dostępna jest wiedza ogólna, że znane już protony, neutrony, składniki jąder atomowych mają wewnętrzną strukturę. Zbudowane są z jeszcze mniejszych  cząstek, które ze sobą silnie oddziaływują za pomocą cząstek zwanych bozonami (gluonami).

          Podejmując ten temat zacznę od poziomu ogólności.

Cząstka jest to niewielki obiekt rzeczywistości. Zazwyczaj ma kształt podobny do sfery i ma rozmiar mniejszy od rozmiaru atomu. Tak małe cząstki nazywane są subatomowe (mniejsze niż rozmiar atomu). Wśród cząstek subatomowych wyróżnia się:

fermiony – elementarne cząstki materii,  które podlegają prawu zakazu Pauliego  mające spin połówkowy. Wyróżnia się fermiony złożone: bariony, mezony oraz kwarki i leptony.

bozony  –  cząstki które przenoszą oddziaływania, które nie podlegają zakazowi Pauliego mający spin całkowity.

Powyższe cząstki wchodzą w skład tzw. modelu standardowego cząstek.

Kwark to cząstka (fermion) podlegajacy oddziaływaniom silnym (ładunek kolorowy). Jest 6 rodzajów kwarków i 6 rodzajów antykwarków. Według dzisiejszego stanu wiedzy kwarki są niepodzielne. Z odkryciem nowych cząstek zaistniała potrzeba dodatkowej parametryzacji. Kwarki zostały podzielone na trzy rodziny (generacje): lekkie i ciężkie. Kwarki nie występują w stanie swobodnym, ale są uwięzionymi. Nie dają się oderwać ani odizolować. Istnieją w hadronach, czyli układach cząstek. Wyróżnia się kwarki dolne, górne, dziwne, powabne, niskie (piękne), wysokie (prawdziwe). Te dziwne nazwy są wyrazem spontaniczności badaczy. pochodzą z braku odpowiednich nazw, a zarazem podyktowane są zachwytem jakiego doznawali odkrywcy i badacze tych cząstek. Wraz z upływem czasu cząstki ujawniały swoje nowe właściwości. Wszystkie kwarki opisywane są przez zestaw charakterystycznych wielkości zwanych liczbami kwantowymi.

Leptony to cząstki o małej masie, wydają się bez jakiejkolwiek wewnętrznej struktury. Są to elektrony, neutrina i nieco większej masie: miony, tau. obserwacja ich jest prawie niemożliwa. Występują samodzielnie.

Liczby kwantowe, to:

spin – wewnętrzną właściwością cząstki, taką jak na przykład ładunek elektryczny. Nie wynika z ruchu obrotowego lecz z symetrii ich funkcji falowej.

W klasycznej fizyce moment pędu wynika z ruchu ciał w przestrzeni i jest to moment pędu.

zapach to parametr rodzaju cząstki elementarnej lub jej przynależność do danej generacji cząstek – leptonów czy kwarków. Np. elektron ma inny zapach od neutrina, inny od mionu i od kwarka. … Oznacza to, że tylko w oddziaływaniach słabych może następować przejście między różnymi generacjami kwarków i leptonów.

masa – pojęcie fizyczne określające bezwładność i oddziaływanie grawitacyjne ciał

izospin jest wektorem w pewnej abstrakcyjnej przestrzeni. Istnieją dwa typy izospinu: silny i słaby.

kolor (ładunek kolorowy) nie ma on nic wspólnego z kolorem (barwą) w sensie optycznym. Jest parametrem, liczba kwantową to rozróżniania kwarków znajdujących się w stanie spinowym.

ładunek elektryczny wyrażony ułamkowo +2/3, -1/3 w stosunku do ładunku elementarnego (elektronu, protonu).

Zakaz Pauliego w ogólności głosi, że w układzie nie mogą istnieć obok siebie cząstki o podobnych liczbach kwantowych (parametrach kwantowych). W sformułowaniu szczególnym  stosuje się do układu jednakowych fermionów, które nie oddziaływują ze sobą. Dla układu jednakowych fermionów, które ze sobą oddziaływują, ma znaczenie przybliżone.

           To co łączy wszystkie cząstki elementarne to przelicznik energetyczny. Z poziomu Stwórcy model standardowy cząstek jest zapewne prostszy, ale człowiek z braku wiedzy, opisał go na powyższy sposób. Istnieje jedna nadzieja, że urodzi się nowy Einstein, który obecny opis świata cząstek znacznie uprości.

          Badania archeologiczne wskazują, że na terenie obecnej Jerozolimy (wzgórze Ofel) istniało osadnictwo ludzkie już w epoce miedzi (IV tysiąclecia p. Chr.). W epoce brązu  istniała stała osada ludzka. Archeolog Ann Killebrew opisała Jerozolimę z przełomu II i I tysiąclecia p.n.e. jako duże miasto otoczone murem obronnym. Niektórzy archeolodzy twierdzą, że Jerozolima jako miasto została założona przez ludy semickie ok. XXVI w. przed Chr. Według żydowskiej tradycji miasto zostało założone przez Sema i Ebera, przodków Abrahama:  “Melchizedek zaś, król Szalemu (Salem)” (Rdz 14,18). Potem została twierdzą Jebuzytów, plemienia kananejskiego. Nazywała się Jebusa.

          Relacja biblijna przekazuje, że za czasów Dawida (XI/X wiek przed Chr.) miasto zostało podbite przez niego i zostało stolicą zjednoczonego Królestwa Izraela. W 1003 roku Dawid przeniósł do niej stolicę z Hebronu. Jebusytów i innych mieszkańców miasta Salomon zmusił do służby niewolniczej: “Całą ludność, pozostałą z Amorytów, Chetytów, Peryzzytów, Chiwwitów oraz Jebusytów, która nie była izraelska, stanowiąc potomstwo pozostałe w kraju po tych, których Izraelici nie zdołali poddać klątwie, Salomon zaciągnął do robót niewolniczych” (1 Krl 9,20–21).

          Zgodnie z opisem biblijnym, król Dawid panował do 970 r. przed Chr., a następnie na tronie zasiadł jego syn Salomon, który wybudował Świątynię w mieście na Górze Moria. Świątynia Salomona (później nazywana Pierwszą Świątynią odgrywała decydującą rolę w historii Izraela jako miejsce przechowywania Arki Przymierza. Miasto stało się centrum religijnym, kulturowym, politycznym, gospodarczym i militarnym Izraela. Po śmierci króla Salomona nastąpił rozłam Królestwa Izraela na dwa odrębne państwa: Izrael i Judę. Jerozolima została stolicą Królestwa Judy.

          W 722 przed Chr.  Asyryjczycy podbili Królestwo Izraela, do Jerozolimy napłynęły tłumy uchodźców z północy. Około 586 przed Chr. Babilończycy podbili Królestwo Judy i zdobyli Jerozolimę, burząc I Świątynię Salomona. W 538 przed Chr., po pięćdziesięciu latach niewoli babilońskiej, król perski Cyrus II Wielki zezwolił Żydom na powrót do swojej ojczyzny i odbudowę Jerozolimy ze Świątynią. Budowa Drugiej Świątyni została ukończona w 516 r, przed Chr. W ten sposób Jerozolima ponownie stała się stolicą Judy i centrum żydowskiej wiary.

          Kiedy macedoński król Aleksander Macedoński podbił Persję, Judea z Jerozolimą znalazły się pod kontrolą grecką, przechodząc ostatecznie pod panowanie Ptolomeuszy. W 198 r. przed Chr. Judeę i Jerozolimę zdobyli Seleucydzi, którzy podjęli próbę hellenizacji Żydów. Doprowadziło to w 167 przed Chr. do wybuchu żydowskiego powstania Machabeuszów i utworzenia w 152 r. przed Chr. Królestwa Machabeuszy ze stolicą w Jerozolimie.

          W 63 przed Chr. Jerozolima została podbita przez rzymskiego wodza Pompejusza, który zaingerował w spór między braćmi, Hyrkanem i Arystobulem. Miasto było długo oblegane, nie zostało jednak zniszczone. Pod panowaniem Rzymu w I wieku przed Chr. do władzy w Judei doszedł król  Herod Wieli, który zasłynął z rozbudowy i upiększania Jerozolimy. Rozbudował on Świątynię, wzmacniając dziedziniec kamiennymi bryłami o masie dochodzącej do 100 ton. W mieście wybudowano liczne pałace i wieże. W 6 r. Jerozolima wraz z okolicą przeszła pod bezpośrednie rządy Rzymian,. Potomkowie Heroda Wielkiego zostali jednak władcami Judei do 96 roku.

          Według tradycji chrześcijańskiej, podczas panowania jednego z jego synów,  Heroda Antypasa, gdy rzymskim prefektem Judei był Poncjusz Piłat, w Jerozolimie uwięziono podczas żydowskiego święta Pesach Jezusa z Nazaretu, którego następnie ukrzyżowano. Miejsce ukrzyżowania i przypuszczalny grób  Chrystusa do dzisiaj otaczane czcią są przez chrześcijan na terenie Starego Miasta.

         Panowanie Rzymian nad Judeą zostało poddane próbie podczas wojen żydowskich. W maju 66 r. XII legion rzymski dowodzony przez Wespajana przystąpił do tłumienia powstania żydowskiego. Kulminacyjnym momentem walk było oblężenie Jerozolimy w 70 r. Całe miasto wraz ze Świątynią zostało zburzone. W 132 rzymski cesarz Handrian postanowił odbudować Jerozolimę jako miasto hellenistyczne ze świątynią Jowisza.

          W IV wieku cesarz Konstantyn I Wielki wybudował w mieście liczne obiekty kultu chrześcijańskiego, w tym bazylikę Grobu Świętego. Od tego czasu aż do VII wieku Żydzi nie mieli prawa wstępu do Jerozolimy. Po podziale  Cesarstwa rzymskiego (395 r.) miasto znalazło się w  Bizancjum. Na przestrzeni kolejnych dziesięcioleci Jerozolima przeszła pod panowanie Persji, a następnie ponownie wróciła do Rzymian. Perski władca Chosrow II Parwiz na początku VII wieku zajął Syrię i Judeę z miastem Jerozolimą. Jerozolima została zdobyta w 614 po 21 dniach oblężenia. Żydowscy bojownicy dołączyli do Persów walcząc przeciwko chrześcijanom. Miasto zostało odzyskane przez Bizancjum w 629 r.

          W 638 r. Jerozolima została zdobyta przez, będących od niedawna muzułmanami, Arabów. Wraz z arabskim podbojem Żydzi odzyskali prawo wstępu do miasta. Kalif Umar ibn al-Xhattab podpisał traktat z chrześcijańskim patriarchą Sofroniuszem, zapewniając go, że wszystkie chrześcijańskie miejsca Jerozolimy wraz z ludnością będą chronione zgodnie z muzułmańskimi zasadami wiary. Umar nakazał wówczas wybudowanie na Wzgórzu Świątynnym Kopuły na Slake i Meczetu Umara. Rok 750 to początek rządów Abbasytów w Jerozolimie. W 1009 zburzona została Bazylika Grobu Pańskiego. W 1072 r. miasto zdobyli  Turcy seldżuccy.

          W 1095 papież Urban II wezwał do krucjaty, mającej na celu wyzwolenie Ziemi Świętej. Armia krzyżowców zdobyła Jerozolimę w 1099 r. i wymordowała muzułmańskich oraz żydowskich mieszkańców. Krzyżowcy uczynili z Jerozolimy stolicę Królestwa Jerozolimskiego. W 1187 r. Saladyn, kurdyjski sułtan Egiptu i Syrii, pokonał krzyżowców i zdobył Jerozolimę. Miasto zostało odzyskane przez krzyżowców w 1229 r., a ostatecznie utracone przez chrześcijan w 1244 r.. Rok 1260 to początek panowania egipskich  Mameluków w Jerozolimie.

         W 1517 Jerozolimę zdobyli Turcy, którzy utrzymali panowanie nad tym rejonem do XX wieku. W XVI i XVII wieku odbudowano mury obronne miasta. Był to okres rozkwitu regionalnego handlu i gospodarki Jerozolimy, jednak już w XVIII-XIX wieku nastąpiło osłabienie związane ze stopniowym upadkiem potęgi Imperium Osmańskiego. Na początku XIX wieku w Jerozolimie pojawiły się liczne międzynarodowe misje oraz konsulaty, co było momentem przełomowym we współczesnej historii miasta. W tym okresie wybudowano pierwsze dzielnice mieszkaniowe położone poza murami Starego Miasta. Wybudowali je w latach 40. XIX wieku angielscy i niemieccy protestanci, którzy chcieli przynieść ulgę miastu cierpiącemu od przeludnienia i złych warunków sanitarnych. Na krawędzi niemieckiej kolonii powstały bogate wille tureckie, dając początek nowym arabskim dzielnicom. W tym okresie do Palestyny napłynęła  pierwsza fala żydowskich imigrantów z Europy, którzy założyli nowe żydowskie dzielnice w Jerozolimie. Nastąpiło ożywienie budownictwa i kultury, które trwało nieprzerwanie aż do wybuchu I wojny światowej.

          Panowanie osmańskie nad Jerozolimą zakończyło się w grudniu 1917 r., kiedy miasto zajęły wojska brytyjskie. Na mocy międzynarodowych porozumień powojennych  Palestyna weszła w skład brytyjskiego mandatu na Bliskim Wschodzie. Powstał w ten sposób Mandat Palestyny. Pod brytyjskim panowaniem powstały nowe podmiejskie dzielnice na północnych i zachodnich przedmieściach Jerozolimy, a w 1925 r. otworzono Uniwersytet Hebrajski.

          W 1947 r. w ONZ-owskich planach podziału Palestyny zalecono ustanowienie z miasta i okolic strefa neutralnej pod międzynarodową kontrolą.

Plan ONZ nie został jednak zrealizowany, ponieważ żydowska Hagana i jordański Legion rozpoczęły walki o przejęcie kontroli nad Jerozolimą. 28 maja 1948 r. Jordańczycy zdobyli Stare Miasto i wygnali stamtąd wszystkich Żydów (część została jeńcami, część przekazano Międzynarodowemu Czerwonemu Krzyżowi, a część wygnano do zachodnich dzielnic miasta kontrolowanych przez Izraelczyków).

          I wojna izraelsko-arabska spowodowała ogromne wysiedlenia ludności arabskiej i żydowskiej w okolicach Jerozolimy. Ze Starego Miasta zostało usuniętych siłą 1500 Żydów, którzy schronili się w dzielnicach zachodnich. Arabska miejscowość Lifta (obecnie dzielnica Jerozolimy) została zajęta przez Izraelczyków, a jej mieszkańcy wywiezieni ciężarówkami do Wschodniej Jerozolimy. Wysiedlenia Arabów objęły także wioski Dajr Jasin (gdzie doszło do ich masakry), En Kerem i al-Maliha.  Koniec wojny przyniósł podzielenie Jerozolimy na dwie części: wschodnia należała do  Transjordani, a zachodnia do Izraela. Linia demarkacyjna przecinała centrum miasta. W 1949 r. Izrael uznał Zachodnią Jerozolimę za swoją stolicę. Natomiast Transjordania złamała warunki Porozumienia o Zawieszeniu Broni z 1949 i odmówiła Żydom prawa dostępu do świętych miejsc judaizmu we Wschodniej Jerozolimie. Wiele z tych miejsc zostało zniszczonych lub sprofanowanych. Ograniczenia w dostępie dotyczyły także społeczności chrześcijańskiej i chrześcijańskich miejsc świętych w mieście.

          W następstwie wojny sześciodniowej w 1967 r. wojska izraelskie zajęły Wschodnią Jerozolimę. W 1980 r. Izraelczycy ogłosili zjednoczenie Jerozolimy jako stolicy państwa Izraela. Jednakże te działania zostały skrytykowane przez społeczność międzynarodową. ONZ potępiło tę decyzję w rezolucji nr 478, która domagała się uznania suwerenności Jerozolimy „bez mocy prawnej”. Ponadto palestyńscy Arabowie zaczęli domagać się uznania Wschodniej Jerozolimy za stolicę swojego państwa. Status prawny miasta pozostaje nadal nierozstrzygnięty.

          30 lipca 1980 r. izraelski parlament Kneset uchwalił ustawę Podstawowe Prawo Jerozolimy, która stwierdza, że zjednoczona Jerozolima jest stolicą Izraela, co oznacza, że jest ona siedzibą prezydenta, parlamentu, rządu i Sądu  Najwyższego, oraz że święte miejsca wszystkich religii są tu nietykalne, a Izrael zobowiązuje się zapewnić swobodny dostęp do nich. Społeczność międzynarodowa nie uznaje tego aktu i ambasady większości państw znajdują się w Tel Awiie.

          Pretensje do Wschodniej Jerozolimy zgłaszają Palestyńczycy, uznający ją za stolicę ich przyszłego niepodległego państwa. Konstytucja OWP z 1968 określiła Jerozolimę jako „siedzibę OWP”. Spór o status Jerozolimy jest jednym z powodów konfliktu izraelsko-palestyńskieo.

          ONZ i większość państw nie uznają Jerozolimy jako stolicy Izraela, pozostawiając tę kwestię sporną do wyjaśnienia podczas przyszłych negocjacji izraelsko-palestyńskich. Autonomia Palestyńska planuje utworzenie we Wschodniej Jerozolimie stolicy swojego państwa. Większość z państw nie ma ambasady w Jerozolimie; a swoje ambasady posiada w Tel Awiwie (wikipedia),

        Źródła biblijne i inne nie podają dokładnie z jakiego narodu pochodził Abraham. Podają  jedynie, że Abraham, według tradycji pochodził z koczowniczego szczepu politeistycznego. Urodził się w 1812 przed Chr. w chaldejskim Ur., skąd później przeniósł się do Charanu (Rdz 29,4). Był praojcem narodu arabskiego, żydowskiego, Edomitów i innych. “Terach był ojcem Abrama, Nachora i Harana, a Haran był ojcem Lota. Haran zmarł jeszcze za życia Teracha, swego ojca, w kraju, w którym się urodził, w Ur chaldejskim” (Rdz 11,27–28.).  Dalej wiedza współczesna nie sięga. Brak jest źródeł pozabiblijnych. Inne źródła jak dzieła Homera, twórczość asyryjska, geografa Pliniusza dotykają innych plemion jafetyckich (z rodu Jafeta, syna Noego).

          Abraham potępił bałwochwalstwo swego ojca, racjonalnie wnioskując o istnieniu jedynego Boga. Po śmierci ojca, wraz z najbliższą rodziną oraz z całym plemieniem przewędrował do Kanaanu.  Stary Testament podaje, że Abraham pochodzi od Sema, syna Noego: “Gdy Terach miał siedemdziesiąt lat, urodzili mu się synowie: Abram, Nachor i Haran” (Rdz 11,26).

          Cofanie się do czasów Noego, a więc tysiące lat wstecz, którego historia traktowana jest jako proroctwo wsteczne podważa wiarygodność przekazu. Być może postać ta (Abraham) i jego historia ma takie samo legendarne podłoże jak historia Noego. Może cała historia została opracowana na potrzeby wytłumaczenia istnienia 12 pokoleń żydowskich? Przy tej okazji wprowadzono do opisu wiele elementów teologicznych, jak bezwzględne posłuszeństwu Bogu.

        Przy tych wątpliwościach one w żaden sposób nie wpływają na sam fakt istnienia Stwórcy. Jego istnienie jest logicznie uzasadnione. Z drugiej strony opisana historia jest tak spójna i zarazem tak piękna, że nie dziwię się że wiele wierzących ma wątpliwości. Przy wątpliwościach zalecam odłożyć dociekania historyczne na  później. Historia biblijna, choćby była częściowo spreparowana przekazuje klimat duchowy i to jest jej największa wartość. Literatura rządzi się swoimi prawami. Może używać literackie hiperbole, porównania i obrazy faktograficznie nieprawdziwe. Tak jak dzieci przeżywają bajki, tak osoby dorosłe mają swój wewnętrzny obszar wiary i duchowych przeżyć. Ten obszar jest bardziej człowiekowi potrzebny, niż dociekania racjonalne, które ulegają historycznym zmianom na bazie nauki.

          Ciekawe jest, w którym momencie odczytano ze Stanu prawdy, że Bóg istnieje. Na pewno zrodziło się to w umysłach narodu Żydowskiego i im należy się za to chwała. Jezus, który pochodził od tego samego narodu ukazał nam Jego (Boga) prawdziwe przymioty (Miłość, Miłosierdzie). Chrześcijanie przechowują ten depozyt wiary. I mamy to co mamy.

           Powołanie człowieka rozumnego przyjmuje się, że stało się to ok. 200 tys. lat temu. Dowodzą temu wyniki badań opublikowane w “Theoretical Population Biology”. Badania prowadzone były przez naukowców z Politechniki Śląskiej w Gliwicach i z Rice University w Teksasie.         

           Sumeryjska Lista Królów“ z ok. 2 000 r. przed Chr. opisuje ośmiu władców o boskim pochodzeniu, którzy przez 241 tysięcy 200 lat panowali nad pięcioma miastami Sumeru.

           Aby pisać o czasach Abrahama trzeba przeskoczyć wiele tysięcy lat. To co opisuje Biblia jest tzw. proroctwem wstecznym. Treść historyczną można traktować jako haggadę (legendę), z dużym przymrużeniem oka. Według badań historyczno – archeologicznych Abraham pojawił się ok. 1800 – 1750 lat przed Chr. Współcześnie jemu żył król babiloński Hammurabi (1728 – 1686).

           Wyjście Izraelitów pod wodzą Mojżesza z Egiptu datuje się na lata 1250–1230.

Od 1200 do 1025 przed Chr.  był to okres sędziów.

Pierwszy król izraelski Saul powołany został ok. 1040 (1010) przed Chr.

W tym czasie, ok. 1100 r. przed Chr. Tiglat- Pileser I, król asyryjski  zmusza królów babilońskich do zależności.

Dawid rządził w okresie 1010 – 970 przed Chr.

Jego syn Salomon rządził w okresie 970 – 931 przed Chr.

W 929 r. przed Chr. następuje podział Izraela na dwa królestwa: Królestwo Judy i Królestwo Izraela.

Królowie asyryjscy  napadają na Izrael. W 721 r. przed Chr. następuje upadek Samarii i koniec  Królestwa Izraelskiego.

Osadnicy pogańscy sprowadzeni do Samarii tworzą grupę etniczną Samarytan.

Od 625 roku powstaje mocarstwo nowobabilońskie.  W 606 koniec mocarstwa asyryjskiego.

W 605 r. przed Chr. król babiloński Nabuchodonozor napada na Palestynę. W tym roku w bitwie po Karkemisz ginie król judzki Jojakim. Następuje pierwsze  przesiedlenie ludności judzkiej do Babilonii.

W 587 r. Jerozolima zostaje zdobyta przez Babilończyków i następuje drugie przesiedlenie mieszkańców Judy. W 582 r. przed Chr. trzecie przesiedlenie.

W 538 r. przed Chr. Cyrus, król Persji napada na Babilonię. Zezwala Izraelitom powrócić do ojczyzny. Następuje odbudowa świątyni Jerozolimskiej.

W 334 przed Chr. Aleksander Macedoński zaatakował rządzoną przez Persów Azję Mniejszą, rozpoczynając serię kampanii trwającą 10 lat. Zakładane przez niego kolonie greckie  spowodowały rozprzestrzenienie się helleńskiej kultury na ogromnych obszarach, co spowodowało powstanie kultury hellenistycznej. W kilka lat po jego śmierci imperium zostało podzielone na królestwa.

W 198 r. przed Chr. Palestyna przechodzi pod władzę Seleucydów (Greków)

W 63 r. przed Chr. Palestyna staje się prowincją rzymską.

7 r. przed Chr. rodzi się Jezus Chrystus.

Ok 30 roku śmierć męczeńska Jezusa.

W 70 roku zburzenie Jerozolimy przez Tytusa.

          Czy czciciele Jahwe pochodzą od jednego narodu? Nie. Odpowiedź można odczytać z Dziejów Apostolskich. Podczas Zesłanie Ducha Świętego byli obecni: “Przebywali wtedy w Jerozolimie pobożni Żydzi ze wszystkich narodów pod słońcem. Kiedy więc powstał ów szum, zbiegli się tłumnie i zdumieli, bo każdy słyszał, jak przemawiali w jego własnym języku. «Czyż ci wszyscy, którzy przemawiają, nie są Galilejczykami?» – mówili pełni zdumienia i podziwu. «Jakżeż więc każdy z nas słyszy swój własny język ojczysty? – Partowie i Medowie, i Elamici, i mieszkańcy Mezopotamii, Judei oraz Kapadocji, Pontu i Azji, Frygii oraz Pamfilii, Egiptu i tych części Libii, które leżą blisko Cyreny, i przybysze z Rzymu, Żydzi oraz prozelici, Kreteńczycy i Arabowie – słyszymy ich głoszących w naszych językach wielkie dzieła Boże». Zdumiewali się wszyscy i nie wiedzieli, co myśleć: «Co ma znaczyć?» – mówili jeden do drugiego. «Upili się młodym winem» – drwili inni” (Dz 2,5–13).

         Czcicielami Jahwe są narody semickie w starożytności określani jako Hebrajczycy. Hebrajczycy  wchodzili  prawdopodobnie  w  skład  grupy  Habiru

(w II tysiącleciu p. Chr.  starożytna grupa ludzi zamieszkujących rejon Syropalestyny, którzy nie posiadali własnego państwa. Byli przybyszami zza Eufratu i prowadzili głównie koczowniczy tryb życia. Do grupy tej należeli głównie Huryci, Semici i Hebrajczycy.

         Wiele emocji i dyskusji wzbudza kwestia przynależności rasowej, narodowościowej, a nawet antropologicznej Żydów. I tak np. dla żydów ortodoksyjnych Żydem jest tylko osoba, która ma ortodoksyjną matkę lub przeszła konwersję na judaizm. Za Żydów uważa się jednak wiele osób, które nie są żydami ortodoksyjnymi.  Wiele osób, które uważają się z jakichś powodów za Żydów, nie jest uznawanych przez inne grupy lub instytucje. Dotyczy to na przykład żydów reformowanych, którzy nawet pomimo etnicznego pochodzenia żydowskiego czasem nie są uznawani przez żydów ortodoksyjnych. Według prawa izraelskiego Żydem jest osoba, która ma ortodoksyjną żydowską matkę, chociaż prawo do obywatelstwa bez oficjalnego uznania takiej osoby za Żyda ma każda osoba, która ma przynajmniej jednego dziadka, który był ortodoksyjnym Żydem.

          Dzisiaj Żydzi zamieszkujący Izrael są nazywani Izraelczykami; określenie to jednak oznacza także wszystkich obywateli tego kraju (łącznie z Arabami), a czasem także wszystkich mieszkańców Izraela.

Zgodnie z zasadami języka polskiego, w którym nazwy narodowości zapisywane są wielką literą, a nazwy wyznawców poszczególnych religii – małą, członków narodu żydowskiego, niezależnie od ich wyznania, nazywa się Żydami, natomiast wyznawców judaizmu – żydami. Istnieją zatem Żydzi niebędący żydami ze względów religijnych.

          Jak się okazuje, natura jest bardzo rozrzutna. Można zauważyć to w przypadkach owadów, ryb, płazów, gadów i nielicznych ssaków jak stekowce – dziobak, kolczatka australijska. U niektórych zwierząt pojedyncze osobniki mogą wydać na świat ok. 120 tys. jajeczek w okresie rozrodczym. Prawdopodobieństwo ich przeżycia ocenia się na 1 %. Nawet mężczyźni w jednym  akcie płciowym uwalniają ich ok. 0.5 mln. Za życia marnuje się ogromna ilość potencjalnych istnień ludzkich.  Zasadne jest pytanie: jak skomentować taką rozrzutność natury?  Czy życie nie jest zbyt cenne, aby je trwonić?            

           Wielka ilość zapłodnionych jajeczek zwiększa prawdopodobieństwo pojawienia się nowych osobników. Można wysnuć wniosek, że Stwórca opiera się na rachunku prawdopodobieństwa. Świat opiera się na stworzonych zasadach. Bóg określił zasady gry. Są to prawa fizyczne, chemiczne, biologiczne. Konstrukcja stwórcza opiera się na rachunku prawdopodobieństwa. Różnorodność w naturze bazuje na modelach statystycznych.

            W przyrodzie jawi się niezliczona ilość liści i innych organizmów życia. 

Naukowcy odkryli, że rośliny są w stanie wyczuć dźwięki wydawane przez jedzące je owady i zwierzęta i odróżnić je od dźwięków wiatru lub innych dźwięków wydawanych przez owady.

             Życie biologiczne polega m.in. na wzajemnym zjadaniu się. Zakopane jajeczka są źródłem pożywienia dla innych zwierząt, np. ptaków. W pierwszym odruchu dostrzega się okrucieństwo panujące w przyrodzie.  Nasuwa się pytanie, czy śmierci towarzyszy ból? Czy ból wynika  z koncepcji Stwórcy. Czy jest potrzebny?  Czy z faktu istnienia bólu można oceniać przymiotu Boga?

             Na powyższe pytania nie ma prostych odpowiedzi. To co wydaje się rozsądne, to, to, że nie może być inaczej. Istoty rozumne zmuszone są przyjąć te panujące zasady za jedyne, istniejące. Przypisywanie Bogu złych intencji i nieudaczność stwórczą jest chybione wobec dobra, które jest widoczne. Musimy przyznać się, że nie wszystko jest dla człowieka zrozumiałe, ale to nie człowiek jest pomysłodawcą istnienia Świata. Mimo, że nie wszystko się człowiekowi podoba, to głupotą jest sprzeciwiać się istniejącemu stanowi rzeczy. Jak nie było jeszcze filozofów to mędrzec Hezjod (ok. VII w p. Chr,) mawia tak:: Głupi, przeciw silnemu, kto okoniem staje: nie zwycięży, i biedy, a wstydu się naje. Tłumacząc na dzisiejszy sposób rozumowania. Nieprzemyślana krytyka może zakończyć się wielkim wstydem i ujawnieniem się ludzkiej niewiedzy, czy wręcz głupoty.

          Autor Księgi Rodzaju ujawnił: “Mężczyzna [Adam] zbliżył się do swej żony Ewy. A ona poczęła i urodziła Kaina” (Rdz 4,1). Adam i Ewa związali się ze sobą. Ceremonia ślubna była zbędna. Akt zaślubin można domniemywać, polegał na wzajemnej zgodzie.  Zbliżenie dwojga osób odbyło się drogą naturalną. Jedynym aktem formalnym były wypowiedziane słowa: “Otrzymałam mężczyznę od Pana” (tamże). Tak jaj dzisiaj składa się w Urzędzie Miejskim informacje o narodzonym dziecku. Z tych słów można odczytać, że dziecko jest darem od Boga. Tym samym jest uświęcony (pobłogosławiony) samym darem Stwórcy.  Z analizy zdania: “A ona poczęła i urodziła Kaina” można wywnioskować, że odbyły się dwa zdarzenia: poczęcie, a drugie porodu. To przy tym drugim akcie narodzone dziecko zostało nazwane, czyli przyjęte do populacji ludzkiej. Przy pierwszym akcie nie ma wskazania, że poczęła człowieka. Słusznie, bo w jej organizmie zaczął się proce ewolucyjny. Od zapłonionej komórki zaczął się proces kształtowania istoty ludzkiej. Można domyślać się, że uświęcenie (człowiek z ciałem i duszą)  Boskiego daru nastąpiło z chwilą porodu, a nie poczęcia. Poczęcie należy rozumieć jako nadzieję na narodzenie się dziecka. W czasie ciąży może się wydarzeń wiele przeciwności, np. płód źle się rozwinie, z wadą itp. Chrzest wyciągniętego przed czasem, schorowanego płodu, albo po aborcji nie ma skutków sakramentalnych. Może tylko pojawić się smutek po utraconej nadziei.

            Stanowisko ultra-doktrynalnych katolików nie jest zasadne. Nie ma niezbitego dowodu, że embrion ma duszę.

           Karanie kobiet za dokonaną aborcję jest zwykłą głupotą władz i obowiązującego prawa. Dopóki płód jest w łonie kobiety nikt nie ma do niego prawa, bo jest częścią organizmu kobiecego. Jest zespolony fizycznie z ciałem matki i do niej należy.

          Do bardzo trudnych zagadnień do zaakceptowania jest teza, że twórcą dobra, jako funkcjonału (pozytywnej energii) może być tylko Bóg. Człowiek może tylko wyrażać wolę czynienia dobra. Sam od siebie, jako profanum stworzenia nie jest zdolny do takiego aktu. Wola skutkuje angażowaniem Boga do ludzkich poczynań. To nieprawdopodobne, że człowiek angażuje Boga do swojej woli. Jest to jednak możliwe, bo wola ludzka wyrażająca dobro jest wolą samego Boga. Takie sprzężenie woli występuje w przypadku Chrystusa – Syna Bożego. Posiada On własną wolę, ale przez sprawcze Dobro jest wyrazem woli Ojca. Obiegowo mówi się, że ktoś popełnił dobry uczynek. Prawda jest inna. Trudno jest pozbyć się ludzkiej pychy. Zawsze trzeba pamiętać, że jest się tylko stworzeniem i tylko przez dobroć Stwórcy mamy inteligencję, dar rozumowania i własną wolę. Takiego daru nie otrzymali nasi bracia z niższego pułapu ewolucji. Jest za co Bogu dziękować.

           Nielogiczność Księgi Rodzaju jest widoczna w przypadku opisu życia Seta, syna Adama i Ewy. Set założył swój ród (setytów) łącząc się z już z równoległym istniejącym innym narodem. To zaprzecza tezie, że Adam i Ewa byli pierwszymi i jedynymi ludźmi żyjącymi.

           Od pojawienia się pierwszych Homo sapiens minęło tysiące lat. Autorzy Księgi zobrazowali to w kilku opowieściach haggadycznych. Swoją legendę budowali ze zrebów ludzkiej pamięci, wydarzeń przekazywanych ustnie. Może ci którzy przeżyli erupcję wulkanu Toba zapamiętali wielkie powodzie i inne wydarzenia katastroficzne. Pisarze umiejscowili je w dostępnych znanych obszarach swojej egzystencji, np. na górze Ararat wylądowała Arka Noego.             Można podziwiać kompilację narracyjną Starego Testamentu. Powiązanie faktów, zdarzeń, nazw narodów, miejscowości jest wysiłkiem genialnym i niepowtarzalnym.

          Omawiając Księgę Rodzaju należy mówić nie o jednym autorze, ale o wielu autorach, bo końcowa redakcja jest zlepkiem wielu (4) tradycji literackich. Ostatni redaktor nie zważał na brak logiki w tekście. Historia pierwszych rodziców przemienia się w istnienie wielu narodów. Kain po zamordowaniu brata Abla zostaje wyrzucony z rodziny: “Tułaczem i zbiegiem będziesz na ziemi!” (Rdz 4,12). Kain żeni się: “Kain zbliżył się do swej żony, a ona poczęła i urodziła Henocha. Gdy Kain zbudował miasto, nazwał je imieniem swego syna: Henoch” (Rdz 4,17). Nagle w narracji pojawili się inni ludzie! Jawna niezgodność logiczna ujawnia, że autorom nie chodziło o ujawnienie prawdy historycznej (z zasady logicznej). Była to zresztą haggada (legenda). Chodziło o przekaz jakiego morału, cząstki Prawdy. Księga Rodzaju bardzo szybko przeszła do ukazania ludzkiej grzeszności. Przekaz jest dramatyczny. Brat zabija brata! Upadek moralności jest wymowny. Człowiek okazuje się istotą słabą, nieodporną na ludzkie przywary. Można powiedzieć, że sam Stwórca jest zaskoczony tym faktem. Czyżby Bóg tego nie przewidział? To niemożliwe. Ujawniła się wiedza, że świat stworzony musi być dialektyczną antytezą dobra. Tę prawdę opisze później niemiecki filozof Georg Hegel (1770–1831), twórca nowoczesnego systemu idealistycznego. To trudne to przyjęcia i zaakceptowania, ale zło jest potrzebne, aby na jego tle ujawniło się Dobro. Podobna jest odpowiedź na pytanie, dlaczego Bóg się przed nami ukrywa? Bo chce, aby Go wierni szukali. Walka przeciwieństw stała się zasadą powszechną. Człowiek zmuszony ją przyjąć, tak jak prawo ciążenia. Trzeba dużego wysiłku intelektualnego, aby to zrozumieć. Pytanie, czy Bóg mógł inaczej zaprojektować Świat można poddać krytyce, ale nie zmieni to faktu. Zło zagościło się w życiu ludzkim. Jaki jest w nim sens? Aby człowiek mógł go pokonywać. Ujawniła się następna prawda. Życie ludzkie polega na nieprzerwanej walce ze złem, walce z przeciwnościami losu. Tym samym może pokazać, że panuje nad Światem, biegiem czasu i historią zdarzeń. Dla niektórych powszechne zło staje się reliktem wiary. To pomylenie z poplątaniem. Satanizm jest przykładem niezrozumienia Stwórcy. Jest też znakiem sprzeciwu do koncepcji Boga. Jest zarzutem stawiany Bogu. Ujawnia się pycha ludzka, że świat można było zaprojektować lepszy. Ludzie chcieli dorównać Bogu, sięgając po samostanowienie o dobru i złu moralnym, ale srodze się zawiedli.

            Prawda jest blisko. Obiecane Niebo jest stanem bezgrzesznym, ale jest to stan duchowy.

          Autor Księgi Rodzaju umieścił Raj (Edin) w krainie Mezopotamii pomiędzy czterema rzekami: Piszon, Gichon, Chiddekel (dzisiejszy Tygrys) i Perat (Rdz 2,14; Dn 10,4). Ta geograficzna nazwa raju odpowiada mezopotamskiej nazwie edinu; edin = równina, step (Rdz 2,8). W nim:  “wyrosły z gleby wszelkie drzewa miłe z wyglądu i smaczny owoc rodzące oraz drzewo życia w środku tego ogrodu i drzewo poznania dobra i zła”  (Rdz 2,9).  Te dwa drzewa są kluczowe.

          Owoce z drzewa życia  miały zapewniać nieśmiertelność. Drzewo to w czasach prehistorycznych występuje w wierzeniach wielu ludów: w Egipcie, Grecji, Babilonii, Persji i Indiach. Jest  symbolem wieczne odradzania się przyrody, a równocześnie przemijania ludzkiego losu. Dla chrześcijan utożsamiane z nim drzewo krzyża jest miejscem, w którym śmierć stała się początkiem życia. Motyw drzewa stanowiącego pomost z innym światem znali także Aborygeni Australijscy i Chińczycy. Ludy słowiańskie uznawały gaje dębowe za miejsca objawień bóstw. Idea świętego drzewa łączącego różne światy pozostawała z silnym związku z motywem drzewa/rośliny symbolizującej przemijanie ludzkiego życia, a równocześnie nieustanne odradzanie się przyrody.

      Drzewo poznania dobra i zła było symbolem wiedzy, poznania prawdy. Kluczowym tematem było poznanie dobra i zła. Na początku Prawda należała do wielkich tajemnic Boga i Jego koncepcji. Na początku Bóg chciał zachować ludzi w idei samego Dobra. Chciał jak najdłużej uchronić człowieka od zła. Kto by posiadł tę wiedzę co to jest dobro, a co zło  niemal zrównywał się z Stwórcą. Wielkim darem Boga było danie człowiekowi wolnej woli. Bóg chciał, aby człowiek żył w poczuciu wolności wyboru. Tym samym powołał człowieka na swojego dziedzica w wspólnym przeobrażaniu Świata. Poznanie zła było nieuniknione.  Na bazie poznania zła można oceniać dobro i vice versa. Autor Księgi nie napisał wprost, ale zawaluował to w historię drzewa poznania dobra i zła. Literacki opis poczynił szkody w umysłach wiernych. Zbyt formalne, fundamentalne podejście stworzyło bazę do błędnych interpretacji. Np. pojawiło się w obiegu jabłko jako owoc z drzewa poznania dobra  i zła, które nie ma potwierdzenia w księgach biblijnych. Spożycie owocu kojarzono z aktem płciowym (jako owoc zakazany). Ewę obarczono bezzasadnie z grzechem namowy Adama do popełnienia grzechu, itp. Cały opis jest haggadą żydowską, a prawda jest inna. Człowiek posiadając wolną wolę wyboru sięgał po to, co było dla niego lepsze. Poczucie własności, poczucie posiadania zaczęło odgrywać znaczną rolę. Zaczęła się nominacja nad innymi. Silniejszy zwyciężał nad słabszymi. Pojawiła się ogólna grzeszność (zazdrość, chciwość itp). Opisany akt grzechu pierworodnego rozmył się na całą ludzkość. Pojawiła się grzeszność (jako proces).